احتمالا خیلی از مردم بعد از شنیدن نام رنگ روغن، اولین چیزی که به ذهن‌شان می‌رسد، نقاشی دیوار و ساختمان است.! البته رنگ روغن یکی اصلی ترین رنگ های استفاده شده در صنعت ساختمان سازی است. اما کاربرد آن فقط محدود به این حوزه نیست. مدت‌هاست که نقاش ها از این رنگ برای خلق آثار هنری خودشان استفاده می‌کنند. هنرمدان برای کار با رنگ روغن، ابتدا آن رقیق می‌کنند. در این مقاله با انواع روش های رقيق كردن رنگ روغن آشنا خواهیم شد. همراه ما باشید.
رشد و گسترش نرم افزارهای کامپیوتری، کار را برای هنرمندان و گرافیست ها راحت تر از قبل کرده است. یک طراح خلاق، به کمک ابزارهای دیجیتال می‌تواند آثار شگفت‌انگیزی خلق کند. در این حالت، دیگر محدودیت‌های کار با دست و خطاهای آن نیز وجود ندارد. فرادرس مجموعه آموزش های گسترده‌ای برای کار با فتوشاپ و سایر نرم افزارهای گرافیکی مثل ایلستریتور، ایندیزاین، CorelDRAW، ادوبی بریج، Publisher و… دارد. با مشاهده این آموزش ها، می‌توانید کار با ابزارهای مختلف گرافیکی را با انجام پروژه های مختلف یاد بگیرید. با کلیک روی لینک زیر، وارد این مجموعه آموزش ها شوید:
رنگ روغن چیست؟
رنگ روغن، ترکیبی از مواد مختلف مثل گل خشت، روغن گردو، روغن بزرک، روغن دانه خشخاش و… است. از این رنگ در ساخت و ساز (مواردی مثل رنگ آمیزی دیوار، در و پنجره و…) و نقاشی استفاده می‌شود.
از معایب رنگ روغن می‌توان به بوی نامطبوع و زمان زیاد برای خشک شدن اشاره کرد. در مقابل کیفیت و قیمت مناسب، عمر بالا و قابلیت شستشو از مهم ترین مزایای رنگ روغن به حساب می‌آیند.
رنگ‌های روغن به 2 دسته کلی تقسیم می‌شوند:
- رنگ روغن براق (شفافیت بالا و قابل شستشو بودن)
- رنگ روغن مات (دوام کمتر و ارزان‌تر بودن)
آشنایی با نقاشی رنگ روغن
هنر حد و مرز ندارد. محدودیت نمی‌شناسد. با این‌که چهارچوب های مشخصی دارد، اما همیشه یک ذهن خلاق می‌تواند قوانین را تغییر دهد. یکی از قدیمی ترین و محبوب ترین شکل‌های هنر، نقاشی است که خودش به زیرشاخه‌های بسیار مختلفی تقسیم می‌شود. یکی از روش های رایج، نقاشی رنگ روغن است.
این روش دشواری ها و پیچیدگی های خاصی دارد، اما با تسلط نقاش به این شیوه از نقاشی، خروجی های شگفت انگیزی می‌توان خلق کرد. معمولا نقاشان از نقاشی رنگ روغن برای خلق مناظر طبیعت، مکان‌های خاص، چهره افراد و… استفاده می‌کنند.
معرفی انواع رنگ روغن برای نقاشی روی بوم
قبل از یادگیری نحوه رقيق كردن رنگ روغن، بد نیست نگاهی به بهترین رنگ های روغن برای نقاشی بیندازیم. البته بعضی از مدل های معرفی شده در کشور ما موجود نیستند و نمی‌توانیم آن ها را بخریم.
- وینزور (یکی از محبوب ترین رنگ های روغن در دنیا که در ایران هم به راحتی پیدا می‌شود.)
- هالند
- هاردینگ (آمریکایی)
- اشمینک (آلمانی)
- رامبراند (یکی از گران ترین برندهای رنگ در جهان)
- ونگوگ (یک برند هلندی با کیفیت که اسم نقاش معروف، ونسان ون گوگ را استفاده کرده است.)
- و…
آموزش رقيق كردن رنگ روغن
لازم است قبل از شروع کار با رنگ روغن، آن را رقیق کنیم. به این ترتیب، محلول آماده شده کاملا مناسب استفاده خواهد بود و رنگ ما شل یا سفت نمی‌شود. روش های مختلفی برای رقيق كردن رنگ روغن وجود دارد که در ادامه رایج ترین آن ها را بررسی کردیم.
1. رقیق کردن رنگ روغن با تینر
تینر، یک حلال بسیار معروف و قوی برای رقیق کردن انواع رنگ ها است. از این ماده شیمیایی برای تمیز کردن قلمو نقاشی، غلطک و هر نوع وسیله‌ای که با رنگ در ارتباط است، استفاده می‌شود. تینرها انواع مختلفی دارند و در قیمت ارزان و قابل دسترس، برای همه افراد به فروش می‌رسند. از انواع تینر می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- روغنی
- فوری
- تینر پلی پورتان
بعد از انتخاب و خرید تینر، باید با نسبت و ترکیب مناسب، آن را با رنگ خود ترکیب کنید. اگر در رنگ بیش از حد تینر بریزید، رنگ خراب می‌شود و اگر این مقدار کم باشد، محلول غلظت لازم را نخواهد داشت.
هیچ فرمول قطعی و مشخصی برای اضافه کردن تینر به رنگ وجود ندارد و نقاشان در بیشتر مواقع این مورد را حسی و تجربی انجام می‌دهند. گاهی توصیه می‌شود حدود بیست و پنج درصد محلول را تینر و هفتاد و پنج درصد آن را رنگ در نظر بگیرید. بهترین کار این است که رنگ را آماده کرده و تینر را به آرامی به آن اضافه کنید، تا زمانی که غلظت رنگ رضایتتان را جلب کند. دقت داشته باشید که باید این کار را به آرامی انجام دهید.
2. رقیق کردن رنگ روغن با بنزین
استفاده از بنزین یکی دیگر از روش های رایج رقیق کردن رنگ روغن است. اما به هیچ وجه این روش را توصیه نمی‌کنیم. کار با بنزین خطرات زیادی دارد. یکی از رایج ترین و شناخته شده ترین خطرات آن، آتش سوزی است. می‌دانید که بنزین ماده ای با اشتعال بسیار بالا است و سهل انگاری در استفاده از آن، ممکن است به آتش سوزی ختم شود.
خیلی از افراد را دیدید که عاشق بوی بنزین هستند و وقتی این بو به مشامشان می‌خورد، لذت می‌برند. اما تنفس این گاز می‌تواند عوارض زیادی به دنبال داشته باشد. تنفس بنزین، در کوتاه مدت و بلندمدت آسیب‌های متعددی به بدن شما وارد خواهد کرد.
قرار گرفتن مداوم در معرض بخارات بنزین، منجر به از دست دادن حافظه، حالت تهوع، تشنج، توهم، بی خوابی، اختلالات عصبی، بیماری‌های کلیوی، بیماری‌های مغزی و تحلیل عضلانی می‌شود. البته این موارد بیشتر برای نیروهای مشغول در پمپ بنزین یا کسانی که برای مدت بسیار طولانی در معرض استنشاق بنزین هستند، به وجود می‌آید.
فقط در شرایطی که راه دیگری برایتان باقی نمانده بود، سراغ رقیق کردن رنگ روغن با بنزین بروید.
یک پیشنهاد جذاب:
به جرئت می‌توانیم بگوییم که Adobe InDesign بهترین نرم افزار صفحه آرایی برای کتاب، مجله و انواع رسانه های چاپی است. ایندیزاین امکانات زیادی دارد و به خوبی با سایر نرم افزارهای شرکت ادوبی و ابزارهایی مثل Word سازگار است. همچنین با فراگیری کتاب های دیجیتال و محتواهای الکترونیکی، ایندیزاین قدرت خودش را برای تولید این شکل از محتوا نیز نشان داد. با کلیک روی لینک زیر، می‌توانید کار با ایندیزاین رو به شکل پروژه محور یاد بگیرید:
3. رقيق كردن رنگ روغن با ترکیب آب لیمو و روغن بزرک
بزرک (یا بزرگ) و آبلیمو یک ترکیب بسیار ساده و در دسترس برای رقیق کردن رنگ روغن است. برای انجام این کار، 2 قاشق آبلیمو (حدودا یک چهارم تا یک پنجم لیوان معمولی) و حدودا یک لیوان کامل روغن پرزک (حدودا 200 میلی لیتر) را با رنگ روغن ترکیب کرده و محلول را به اندازه کافی هم بزنید.
برای رسیدن به نتیجه مناسب، محلول آب لیمو و پرزک را آرام آرام به رنگ روغن اضافه کنید. (از ریختن ناگهانی تمام محلول در رنگ خودداری کنید.) تا به غلظت موردنظرتان برسید و رنگ بیش از حد شل یا سفت نشود.
4. رقيق كردن رنگ روغن با تربانتین
تربانتین، کاربرد بسیار گسترده‌ای در نقاشی دارد. این ماده از شیره درختان کاج بدست می‌آید و به جز حلال رنگ بودن، خواص دارویی نیز دارد. تربانتین یکی از سازگارترین و قوی ترین حلال های رنگ روغن به حساب می‌آید. هنگام خرید تربانتین باید به نحوه تقطیر آن توجه کنید که مناسب کارهای هنری باشد. زیرا حلال های صنعتی یا دکوراتیو، ممکن است افزودنی های نامناسب یا مضرر داشته باشند.
از نظر تاریخی، تربانتین پراستفاده‌ترین حلال در دنیا بوده است. این موضوع به خاطر ارزان بودن و در دسترس بودن آن است. تربانتین طی صدها سال، توسط هنرمندان مختلف در سراسر جهان به کار گرفته شده و تاثیر آن روی سلامتی و کیفیت نقاشی به خوبی ثبت شده است.
بخارات موجود در تربانتین بعضی از هنرمندان را برای استفاده از این ماده و رقیق کردن رنگ روغن منصرف می‌کند، در حالی که جایگزین‌های مناسب‌تری برای آن وجود دارد. بعضی از افراد هنگام از استفاده از حلال تربانتین دچار سردرد می‌شوند، اگر شما هم با این ماده شیمیایی مشکل دارید، پیشنهاد می‌کنم سراغ سایر حلال‌ها بروید.
برای گرفتن نتیجه مطلوب، از ترکیب یک لیوان تربانتین و 2 لیوان رنگ استفاده کنید تا غلظت مناسبی حاصل شود.
مزایای تربانتین:
- سازگاری بسیار بالا با رنگ
- حلال قوی
- ارزان قیمت
- خشک شدن سریع
معایب تربانتین:
- بخارات شدید آن ممکن است باعث سردرد شده و برای سلامتی مشکلاتی به وجود بیاورد.
نکات بهداشتی و ضروری برای حفظ سلامتی
می‌دانید که رنگ ها و حلال ها، مواد شیمیایی هستند و عدم رعایت نکات ایمنی و بهداشتی هنگام کار با آن ها، می‌تواند سلامت انسان را تهدید کند. پس این مورد را جدی بگیرید و قبل از شروع کار، حتما نکات زیر را بررسی نمایید.
- رنگ ها و حلال ها قابلیت اشتعال بالایی دارند و ممکن است به سرعت آتش بگیرند. آن ها را دور از آتش و سایر وسایل آتش زا نگه دارید.
- این مواد در برخورد با پوست، می‌توانند مشکلات و عارضه‌هایی را ایجاد کنند. سعی کنید تا جای ممکن کمتر این مواد شیمیایی به پوست شما برخورد داشته باشد.
- بلعیدن تصادفی رنگ می‌تواند عوارض بسیار خطرناک و گاهی کشنده داشته باشد. تجهیزات رنگ را کاملا دور از دسترس کودکان یا حیوانات خانگی خود نگه دارید.
یک پیشنهاد جذاب:
وقتی از نرم افزارهای گرافیکی صحبت می‌کنیم، حتما اسمی از نرم افزار قدرتمند CorelDRAW نیز به میان می‌آید. یک ویرایشگر گرافیکی وکتوری که بیش از 30 سال در بازار حضور داشته است. به کمک کورل می‌توانید تصویرسازی کنید، ست اداری، جلد کتاب، بروشور، کاتالوگ، پوستر و… طراحی کنید. کار با نرم افزار کورل ساده است و خیلی سریع می‌توانید آن را یاد بگیرید. فرادرس مجموع آموزش های متنوعی برای یادگیری Corel آماده کرده که می‌توانید از آن ها کمک بگیرید. با کلیک روی لینک زیر، وارد این مجموعه آموزش ها شوید:
آیا می توانیم رنگ روغن را با آب رقیق کنیم؟
متاسفانه جواب سوال بالا، «خیر» است. رنگ های روغن به خاطر ترکیب و ساختار شیمیایی‌ای که دارند، فقط با حلال ها (که در این مقاله به طور کامل آن ها را معرفی کردیم.) رقیق می‌شوند. در رنگ هایی که بر پایه آب هستند، مثل آبرنگ، اکریلیک و… می‌توان رنگ ها را با آب رقیق کرد. اما کار با رنگ روغن به این شکل نیست.
آیا می توان بدون رقیق کردن رنگ روغن از آن استفاده کرد؟
بله. این کار شدنی است و بسیاری از نقاشان سراغ روش های جایگزین رفته‌اند. برای مثال بعضی از نقاشان، به جای تربانتین که بوی خیلی بدی دارد، از حلال های بدون بو استفاده می‌کنند. هر چند کیفیت رقیق کردن رنگ روغن با حلال هایی مثل تربانتین یا تینر، بسیار بالا است، اما بوی بد آن ها ممکن است برای خیلی از افراد آزاردهنده باشد.
بعضی از نقاش ها از روش Alla Prima یا نقاشی مستقیم استفاده می‌کنند تا مجبور به استفاده از حلال ها نباشند. همچنین به نظر می‌رسد در آینده حلال های جدیدتری تولید شود که عوارض و مشکلات رایج این مواد شیمیایی را نداشته باشد.
بیشتر بخوانید: معرفی شاخه های هنر – با دسته بندی های مختلف هنر آشنا شوید
جمع بندی موضوع رقيق كردن رنگ روغن
در این مقاله انواع روش های رقیق کردن رنگ روغن را یاد گرفتیم. رایج ترین روش ها استفاده از روغن برزک، بنزین، تینر و تربانتین است. همچنین به نکات بهداشتی مربوط به کار با رنگ روغن پرداختیم که برای حفظ سلامتی اهمیت بسیار زیادی دارد. در ادامه به بعضی از سوال های متداول و رایج هنرجویان نیز پاسخ دادیم.
برای یادگیری نقاشی رنگ روغن، در ابتدا بهتر است یک کلاس خوب و استاد کاربلد پیدا کنید. انتخاب کلاس حضوری و آنلاین به سلیقه خودتان بستگی دارد و با هر کدام راحت ترید، آن را انتخاب کنید. البته با بررسی نظرات هنرجویان متوجه شدیم که بیشتر نقاشان کلاس های حضوری را ترجیح می‌دهند. در قدم بعد باید به شکل مستمر و مرتب تمرین کنید. می‌دانید که مهارت در فعالیت های هنری حرف اول را می‌زند و کسب مهارت بالا نیاز به تمرین زیاد دارد.
اگر دوست نقاش و هنرمندی دارید، لینک این مقاله را برایش بفرستید. همچنین در قسمت کامنت ها، حتما نظرات و تجربیات خودتان را هنگام کار با رنگ روغن و رقیق کردن آن برایمان بنویسید. کدام روش برایتان مناسب بود و خروجی بهتری گرفتید؟
